ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ SAĞLIK BİLİMLERİ FAKÜLTESİ HEMŞİRELİK BÖLÜMÜ KLİNİK UYGULAMALARA İLİŞKİN USUL VE ESASLAR
BİRİNCİ BÖLÜM
Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar
Amaç
MADDE 1. Bu usul ve esasların amacı, Ç.Ü. Sağlık Bilimleri Fakültesi Hemşirelik Bölümü lisans programında öğrenim gören öğrencilerin meslek derslerinin klinik ya da saha uygulamalarının planlanması, yürütülmesi ve değerlendirilmesine ilişkin usul ve esasları düzenlemek, Bölüm klinik eğitim/uygulama komisyonunun ve sorumlu öğretim elemanının klinik/saha uygulaması ile ilgili görevlerini ve öğrencilerin uymaları gereken ilke ve kuralları belirlemektir.
Kapsam
MADDE 2. Bu usul ve esaslar, Ç.Ü. Sağlık Bilimleri Fakültesi Hemşirelik Bölümü lisans programında öğrenim gören öğrencilerin, meslek derslerinin klinik ya da saha uygulamalarının planlanması, yürütülmesi ve ilgili dersin sorumlu öğretim elemanları tarafından değerlendirilmesine ilişkin usul ve esasları, görevleri ve uyulması gereken ilke ve kuralları kapsar.
Dayanak:
MADDE 3. Bu usul ve esaslar, Avrupa Konseyinin mesleki yeterliliklerin karşılıklı tanınmasına ve bu bağlamda Hemşirelik Eğitiminde Minimum Standartlara ilişkin 2005/36/EC (Article 31) ve 2013/55/EU (Article 24) direktiflerine, ülkemizde 02.02.2008 tarih ve 26775 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanan “Doktorluk, Hemşirelik, Ebelik, Diş Hekimliği, Veterinerlik, Eczacılık ve Mimarlık Eğitim Programlarının Asgari Eğitim Koşullarının Belirlenmesine Dair Yönetmeliğin” 4. maddesine, 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun “iş kazası ve meslek hastalığı sigortası” ile ilgili maddeleri ile 17/06/2021 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren 31514 sayılı “Yükseköğretimde Uygulamalı Eğitimler Çerçeve Yönetmeliği” maddelerine ve Çukurova Üniversitesi Önlisans, Lisans Eğitim-Öğretim ve Sınav Yönetmeliğine dayanılarak hazırlanmıştır.
Kısaltma ve Tanımlar
MADDE 4. Bu yönergede geçen tanımlar ve kısaltmalar aşağıda yer almaktadır.
Ç.Ü.: Çukurova Üniversitesi’ni,
Ç.Ü.SBF.: Çukurova Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi’ni,
Öğrenci:Çukurova Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Hemşirelik Bölümü lisans öğrencisini ifade eder.
Mentör: Kendinden daha az deneyimli kişilere destek, danışmanlık ve motivasyon sağlayan, en az 3 yıl mesleki deneyimi olan, hala hemşire olarak çalışmaya devam eden, kadrosu 657 sayılı Devlet Memurları Kanununa tabi olan hemşire rehberdir.
İntörn:Mezun olmadan önce, temel bilgi ve becerilerin kazandırılması için, aldıkları mesleki dersler doğrultusunda hastanede iki yarıyıl boyunca uygulamalarda bulunacak 4. sınıf hemşirelik öğrencileridir.
Bölüm Başkanı: Ç.Ü. Sağlık Bilimleri Fakültesi Hemşirelik Bölüm Başkanı’dır.
Dekan: Ç.Ü. Sağlık Bilimleri Fakültesi Dekanı’dır.
Klinik eğitim/uygulama: Öğrencilerin meslek dersleri kapsamında kazandıkları teorik bilgilerini pekiştirmek, laboratuvar uygulamaları sırasında edindikleri becerilerini geliştirmek ve uygulamaya aktarabilmelerini sağlamak, mezuniyetten sonra görev yapacakları iş yerlerindeki sorumluluklarını, ilişkileri, örgütsel yapıyı ve çalışma süreçlerini tanımalarını sağlamak ve meslek yaşamına hazırlamak amacıyla yurt içi gerçek iş ortamlarında öğretim elemanı sorumluluğunda yapılan uygulamalardır.
Klinik Eğitim/Uygulama Alanı: Ç.Ü. Sağlık Bilimleri Fakültesi Dekanlığı tarafından uygun görülen yurt içinde koruyucu, tedavi ve rehabilite edici sağlık hizmeti veren kurumlardır (Hastaneler, Aile Sağlığı Merkezi Toplum Sağlığı Merkezi, Okul, İşyeri, Halk Eğitim Merkezi, Huzurevi vb).
Hemşirelik Bölümü Klinik Eğitim/Uygulama Komisyonu: Hemşirelik Bölümü Klinik Eğitim/Uygulama Komisyonu, Hemşirelik Bölüm Başkanı dahil olmak üzere en az 3 öğretim üyesinden oluşur. Hemşirelik Bölümü Fakülte Klinik Eğitim/Uygulama Komisyonu üyelerinin görev süresi 3 (üç) yıldır. Görev süresi dolan komisyon üyelerinin yerine Hemşirelik Bölüm Başkanı tarafından yeni komisyon üyesi görevlendirilir.
Sorumlu Öğretim Elemanı: Çukurova Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Hemşirelik Bölümü Lisans programında yer alan zorunlu ve/veya seçmeli derslerin yürütülmesinden sorumlu ilgili Anabilim Dalında görevli öğretim elemanı/elemanlarıdır.
Genel Bilgiler
MADDE 5. Ç.Ü. Sağlık Bilimleri Fakültesi Hemşirelik Bölümünün dört yıllık öğretim planında belirtilen uygulamalarla ilgili olarak;
a. “HML 120- Hemşirelik Esasları II” dersi bir üst sınıftaki uygulamalı meslek derslerinin ön koşuludur. Bu dersten başarılı olamayan öğrenci bir üst sınıftaki uygulamalı meslek dersini alamaz.
b. Öğrencilerin mezun olabilmeleri için teorik dersleri ve klinik/saha çalışmalarını başarı ile tamamlamaları zorunludur.
c-Uygulamalı derslerin teorik kısmını yürüten öğretim eleman/ları aynı zamanda uygulamaları yürütmekten de sorumludur.
d- Öğrenci sayısı ve uygulama alanı durumuna göre uygulamalar için birden fazla öğretim elemanı görevlendirilebilir.
e-Uygulamalar için öğretim elemanı eksikliği varsa uygulamalarda ilgili Anabilim Dalı Başkanının önerisi ve Hemşirelik Bölüm kurulu oluruyla mentörler belirlenir.
f- Uygulamalarda öğrencilerin cep telefonu, cep bilgisayarı, telsiz cihazlar vb. elektronik cihazları kapalı/sessiz konumda olmalıdır. Aksi halde disiplin cezası uygulaması yapılır.
İKİNCİ BÖLÜM
Hemşirelik BölümüKlinik Eğitim/Uygulama Komisyonu ve Görevleri
MADDE 6.
a. Komisyon eğitim-öğretim yılının üniversitenin akademik takviminde belirtilen Güz ve Bahar yarıyılında olmak üzere yılda iki kez, ders dönemi başlamadan önce olağan toplantısını yapar. Gerekli hallerde olağanüstü toplantılar yapılabilir.
b. Komisyonun ilk toplantısında üyelerin çoğunluğunun oyu ile bir komisyon başkanı seçilir. Komisyon başkanının görev süresi 3 (üç) yıldır. Görev süresi dolan komisyon başkanının yerine komisyon üyelerinin çoğunluğu ile seçilen yeni komisyon üyesi başkanlık eder.
c. Komisyon, klinik eğitim/uygulamalar sırasında özen gösterilecek ayrıntılara ilişkin kararlar alır.
d. Komisyon, aşılanma işlemlerinde ve üniforma temininde öğrencilere rehberlik eder.
e. Komisyon, klinik / saha uygulamaları sırasında karşılaşılabilecek sorunların çözümleri için kurum içi ya da dışı kuruluşlarla işbirliğini sağlar.
Sorumlu Öğretim Elemanının, Sorumlulukları ve Görevleri
MADDE 7. Klinik / Saha uygulamasından sorumlu öğretim elemanı/larının görev ve sorumlulukları;
a. Öğrencileri klinik / saha uygulamasıyla ilgili ilke ve sorumlulukları, uygulama alanları, tarihler, uygulama süresi ve zorunluluklar hakkında bilgilendirir,
b. Dersin öğrenim hedeflerine uygun şekilde öğrencinin uygulama rotasyonunu yapar,
c. Klinik / saha uygulamaları sırasında öğrencilere rehberlik ve danışmanlık sağlar, eğitim verir ve uygulamalarını kolaylaştırmak, uygulama başlangıcında öğrencilere yeterli süre içerisinde oryantasyon yapılması için gerekli düzenlemeleri yapar,
d. Öğrencilerin uygulama için ihtiyacı olan araç-gereçleri temin edebilmeleri için gerekli koordinasyonu sağlar,
e. Öğrencilerin çalışmalarını kendilerine daha önce verilen ilke, kurallar ve sorumluluklar doğrultusunda değerlendirir ve denetler,
f. Öğretim elemanının bulunmadığı uygulama alanlarında öğrenciden sorumlu hemşire ve/veya diğer ilgili personelin öğrenci uygulamalarını değerlendirmesine ilişkin formları hazırlar, uygulama sonrası bu formları değerlendirir,
g. Öğrenci uygulamalarına ilişkin her türlü belgenin (bakım planları, devam çizelgesi, öğrenci raporları vb) en az on yıl süre ile ilgili Anabilim Dalı Başkanlığında saklanmasını sağlar,
h. Uygulamada karşılaşılan sorunları Anabilim Dalı Başkanı aracılığı ile Hemşirelik Bölümü Klinik Eğitim/Uygulama Komisyonuna iletir ve sorunun çözümü için ilgili kişilerle görüşür (klinik ya da sahadaki personel vb.),
i. Öğrencilerin uygulamalarını Hemşirelik Bölümü Klinik Eğitim/Uygulama İlkeleri, Çukurova Üniversitesi Önlisans, Lisans Eğitim-Öğretim ve Sınav Yönetmeliği’ne uygun şekilde yapmalarını sağlamak için gözetim ve denetimlerini sürdürür.
j. Klinikler yapılan uygulamalarda öğretim üyeleri dışındaki tüm öğretim elemanları/mentörler lacivert üniforma, sahada yapılan uygulamalarda ise beyaz önlük giyer.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Klinik Eğitim/Uygulamalarının Düzenlenmesi, Yürütülmesi ve Değerlendirilmesi
MADDE 8. Öğrenciler klinik / saha uygulamalarını Hemşirelik bölümü eğitim-öğretim programı kapsamında gerçekleştirir.
Süre
MADDE 9.Klinik ya da saha uygulamalarının süresi her meslek dersinin uygulama saatine göre belirlenir.
İntörnlük Uygulaması
MADDE 10. Hemşirelik Bölümü 4. Sınıf öğrencileri, 7. ve 8. dönemlerde toplam 6 meslek dersini (İç Hastalıkları Hemşireliği, Doğum ve Kadın Hastalıkları Hemşireliği, Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Hemşireliği, Cerrahi Hastalıklar Hemşireliği, Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Hemşireliği, Halk Sağlığı Hemşireliği) bir arada alarak intörnlük uygulamalarını gerçekleştirmektedirler. Her ders için akademik takvim göz önünde bulundurularak 5 hafta boyunca haftada 3 gün rotasyonlar halinde uygulama yapılır.
Uygulama Alanları
MADDE 11. Klinik eğitim/uygulama alanları, ilgili dersi yürüten Anabilim Dalı Başkanlığı tarafından belirlenir. Hemşirelik Bölüm Başkanlığı onayından sonra Fakülte Dekanlığı tarafından ilgili resmi yazışmalar yürütülür.
MADDE 12. Hemşirelik Bölümü Klinik Eğitim/Uygulama Komisyonu tarafından öğrenciler, uygulamalar sırasında iğne batması ve delici-kesici araçlar ile yaralanma ve bunlara bağlı enfeksiyon hastalıklarına maruz kalma riskine karşı Hepatit B aşısı ile aşılanmaları için bilgilendirilir. Aşılanma öğrencilerin sorumluluğundadır.
Klinik / Saha Uygulamaları İle İlgili Zorunluluklar
MADDE 13. Öğrenciler, Hemşirelik Bölümü Lisans programında ve ilgili dersin ders programında belirtilen dönemde, tarihlerde ve uygulama alanlarında klinik ya da saha uygulamalarını gerçekleştirir. Öğrenci, sorumlu öğretim elemanının onayı olmadan uygulama zamanı ve yerinde değişiklik yapamaz.
Üniforma Düzeni
MADDE 14. Hemşirelik Bölümü öğrencileri, klinik ya da saha uygulamaları sırasında dersin gereğine uygun olarak Bölüm Klinik Eğitim/Uygulama Komisyonu tarafından belirlenen üniformayı giymek zorundadır.
Devam Zorunluluğu
MADDE 15.
a.Klinik ya da saha uygulamalarına devam zorunlu olup, öğrencilerin uygulamaya devamı “Uygulamaya Devam Çizelgesi” ile takip edilir.
b. Uygulama devam zorunluluğu, Resmi Gazete’de 16.06.2013 tarih ve 28679 sayı ile yayınlanan “ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ ÖN LİSANS VE LİSANS EĞİTİM-ÖĞRETİM VE SINAV YÖNETMELİĞİ”ne göre uygulanır.
c. Hemşirelik öğrencileri, dersin uygulamasının %80’ine devam etmek zorundadır.
d. Uygulamaların (laboratuar, klinik ve saha uygulamaları vb.) %20’ sinden fazlasına devam etmeyen öğrenciler devamsızlıktan dolayı o dersten başarısız sayılırlar. İlgili dersin yarıyıl sonu sınavına giremezler. Bu durumda dersin teorik ve uygulamasını tekrar almak ve devam etmek zorundadır.
e. Alınan sağlık raporları uygulama devamsızlığında kullanılmaz.
f. Uygulama geçme notu 60 tır. Öğrencilerin uygulama notu 60’ın altında ise (dersin teorik notu ne olursa olsun) ilgili dersten başarısız sayılır. Dersin final/bütünleme sınavına giremezler. Dersin tekrarında öğrenci hem teoriğe hem de uygulamaya devam etmek zorundadır.
g.Devam zorunluluğunu yerine getiren ve uygulama notu 60’ın üzerinde olan ancak dersin başarı notu “FF” olan öğrencilerin devam zorunluğu yoktur. İlgili dersin bir sonraki yıl tekrarında teorik ve uygulama ara sınav /sınavlarına ve yılsonu/bütünleme sınavlarına girerler.
h. Hemşirelik Bölümü öğrencilerinin 4. Sınıf İntörn Uygulamasında aldıkları derslerin (İç Hastalıkları Hemşireliği, Doğum ve Kadın Hastalıkları Hemşireliği, Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Hemşireliği, Cerrahi Hastalıklar Hemşireliği, Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Hemşireliği, Halk Sağlığı Hemşireliği) devam zorunlulukları, 5 haftalık uygulamalardaki devamsızlıkları dikkate alınarak değerlendirilir.
Klinik Eğitim/ Uygulamaların Değerlendirilmesi
MADDE 16. Hemşirelik Bölümü Klinik Eğitim/Uygulamalar “ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ ÖN LİSANS VE LİSANS EĞİTİM-ÖĞRETİM VE SINAV YÖNETMELİĞİ”ne göre değerlendirilir. Değerlendirme; beceri kontrol listeleri, yapılandırılmış gözlem formları, bakım planları, vaka inceleme raporları vb. nesnel ölçüm araçları kullanılarak öğretim elemanları/mentörler tarafından yapılır ve “uygulama notu” verilir. Değerlendirmeye esas olan uygulamalar ve dersin genel geçme notuna etkisi dersin ilgili sorumlu öğretim elemanları tarafından öğrencilere uygulama başlangıcında duyurulur. Uygulama geçme notu 60’tır. Uygulama notu, uygulamayı yaptıran öğretim elemanı/larınca 100(yüz) üzerinden belirlenir. Birinci vize notunun yüzde 50 si, uygulama notunun yüzde 50 si alınarak elde edilen notun yüzde 40 ı başarı notuna eklenir.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Öğrencilerin Klinik Eğitim/Uygulamaları Sırasında Uymaları Gereken İlke ve Kurallar
Uygulama Öncesi
MADDE 17.
a- Öğrenci, ilgili dersin sorumlu öğretim elemanı/ları tarafından ilan edilen uygulama tarih ve yerlerini, uygulama yapacakları alanların özelliklerini, uygulamada kendisinden beklentileri, değerlendirme ve genel uygulama kurallarına ilişkin bilgiyi öğrenmekle yükümlüdür.
b- Öğrenci, uygulama öncesi önerilen aşıların yapıldığını belgeler ve kurumların istediği belgeleri (kan tetkikleri, iş sağlığı sertifikaları vs) temin eder.
c-Öğrenci, Bölüm Klinik Eğitim/Uygulama Komisyonu tarafından belirlenen üniformayı ve uygulama yaka kartını uygulamadan önce temin etmekle yükümlüdür.
Uygulama Sırasında
MADDE 18.
a. Öğrenci, uygulama alanında üniforma giymek ve öğrenci kimlik belgesini görülebilir şekilde takmak zorundadır.
b. Öğrenci ilan edilen yer, zaman ve sürelerde uygulama alanında bulunur. Uygulama günlerinde Hemşirelik Bölümü 1.öğretim öğrencileri 08.00-15.00 saatleri arasında, 2. öğretim öğrencileri ise 15.00-20.45 saatleri arasında uygulama alanlarında bulunur. Hastalık, kaza vb. acil hallerde öğrencinin mazereti dikkate alınarak uygulamaya alınır, ancak mazeretsiz olarak uygulamaya 15 dakikadan geç gelen öğrenciler, o gün uygulama yapmamış sayılır.
c. Öğrenci gün içinde uygulaması tamamlanmadan klinik ya da sahadan ayrılamaz. Uygulama bitiş saati öncesinde uygulama alanını terk ettiği tespit edilen öğrenciler, o gün için uygulama yapmamış sayılır.
d. Öğrenci, uygulama yaptığı alanın çalışma düzenine, disiplin ve güvenlik kurallarına uymakla yükümlüdür. Yükseköğretim Kurumları Öğrenci Disiplin Yönetmeliği klinik ya da saha uygulamaları sırasında da geçerlidir.
e. Öğrenci kendisi ve uygulama sırasında bakımından sorumlu olduğu birey ve aile için enfeksiyon riski oluşturmayacak hijyenik kurallara uymakla yükümlüdür.
f. Öğrenciler uygulamalarda bölümün belirlediği model ve renkteki üniformayı giymekle yükümlüdür. Bu üniforma, yalnızca uygulama alanında giyilmeli, temiz ve ütülü olmalı ve üzerinde bölümün belirlediği isimlikler bulunmalıdır. SBF Hemşirelik bölümü öğrencileri sol cebinde fakültenin amblemi işli olan, mavi renkte üniformayı giymekle yükümlüdürler. Saha uygulamalarında öğrenciler beyaz önlük giyerler.
g. Saçlar düzgün bir şekilde topuz yapılmalıdır. Tırnaklar temiz ve kısa olmalıdır. Saniyeli saat, alyans ve küçük küpe (sarkmayan) dışında takı/piercing takılmamalıdır. Hafif makyaj yapılabilir. Erkek öğrenciler günlük sakal tıraşı olmalıdır.
h.Ayakkabılar beyaz renkte spor ayakkabısı olmalı ve ayakkabı içine giyilen çoraplar beyaz olmalıdır. Uygulama alanı dışında kullanılan ayakkabılar uygulama sırasında giyilmemelidir, terlik giyilmemelidir.
ı. Başörtüsü takan öğrenciler; beyaz ya da forma renginde, düz, aksesuarsız, püskülsüz başörtüsü/bone takmalıdır. Üniforma üzerine giyilen hırkanın rengi beyaz olmalı, uzunluğu baseni geçmemelidir. İsteyen öğrenciler uzun kollu üniforma giyebilir. Üniforma altından uzun kollu bluz giyilmemelidir.
i. Öğrenciler uygulama süresince kendilerine ait bir stetoskop ve bir kalem bulundurmalıdır.
j.Uygulamalar sırasında hasta ya da personelin fotoğrafı, görüntüsü çekilmemeli, ses kaydı alınmamalıdır.
k. Öğrenci uygulama gereği kendisine teslim edilen araç-gereci özenle kullanarak zamanında ve eksiksiz teslim etmekle yükümlüdür.
l. Öğrenci, uygulamaları uluslararası ve ulusal bildirgeler ve mevzuatta öngörülen mesleki, etik ve yasal yükümlülükler doğrultusunda gerçekleştirir.
m. Öğrenci, yazılı ya da sözel hekim istemi alamaz.
n. Öğrenci, uygulamalarını, dersin gerektirdiği bilgi ve beceriler doğrultusunda sorumlu öğretim elemanı, öğretim elemanının olmadığı durumlarda ise ilgili birimin hemşiresi denetiminde gerçekleştirir ve kayıt eder.
o. Öğrenci uygulama sırasında öğretim elemanı ya da klinik hemşiresi olmadan, bağımsız olarak ilaç tedavisi yapamaz, hastanın beden bütünlüğüne yönelik herhangi bir girişimsel işlem (intravenöz kateter yerleştirme vb.) uygulayamaz.
ö. Öğrenci uygulama esnasında stres, kaygı ya da korkuya yol açan herhangi bir durumla karşılaştığında ya da fiziksel zarar gördüğünde, bu durumu öncelikle ilgili dersin öğretim elemanına ve uygulama alanı sorumlu hemşiresine bildirerek olayı rapor eder.
p. Öğrenci, uygulamalar sırasında uygulama alanı yetkilisi, öğretim elemanı ve hastadan izin almaksızın, ev ziyaretlerinde ise birey ve/veya aile onayı olmaksızın görsel ya da işitsel kayıt alamaz.
r. Öğrenci uygulamalar sırasında hastanın mahremiyeti ya da gizliliğini ihlal eden herhangi bir eylemde bulunamaz, kişiye özel bilgileri ifşa edemez.
s. Öğrenci, hasta ve/veya refakatçisinin dışarıdan temin edilmesi gereken herhangi bir malzeme, yiyecek, ilaç vb. ihtiyaçları için aracı olamaz.
ş. Öğrenci uygulama sırasında kliniğe ve sahaya ziyaretçi kabul edemez, uygulama yaptığı klinik ya da sahanın dışında herhangi bir yere ziyarete gidemez.
t. Öğrenci öğlen yemeği için bakımında olduğu hastasını diğer öğrenci ve/veya klinik hemşiresine teslim ederek uygulama alanından ayrılır. Hemşirelik Bölümü 1.öğretim öğrencilerinin öğlen 1 saat, II. öğretim öğrencileri ise akşam yarım saat yemek molaları vardır.
u. Öğrenciler kliniklerinin dışına (eczane, laboratuvar, hasta transferine vs) yanında hemşire olmadan gidemez.
ü. Öğrenci, klinik eğitim/uygulama sırasında ya da sonunda sorumlu öğretim elemanı tarafından istenen hemşirelik bakım planları, gözlem vb. raporlarını sorumlu öğretim elemanına teslim eder.
v. Öğrenciler uygulama yaptığı kurumun personeli ile ilişkilerinde ölçülü ve dikkatli davranmakla yükümlüdürler.
y. Öğrenciler uygulama esnasında karşılaştıkları sorunları dersin sorumlu öğretim elemanına iletirler. Sorunları hastane veya kurumda çalışan diğer meslek grupları ile çözümleme çabasına girmezler.
z. COVID-19 pandemi döneminde; uygulamalarda öğrencilerin ellerini sık sık yıkaması, maske/eldiven/siperlik gibi kişisel koruyucu önlemlere dikkat etmeleri, uygulama alanlarının pandemiye yönelik kurallarına uymaları, temas ya da hastalık halinde Hemşirelik Bölüm Başkanlığı’na bilgi vermeleri gerekmektedir.
ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ SAĞLIK BİLİMLERİ FAKÜLTESİ HEMŞİRELİK BÖLÜMÜ KLİNİK UYGULAMALARA İLİŞKİN USUL VE ESASLAR
BİRİNCİ BÖLÜM
Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar
Amaç
MADDE 1. Bu usul ve esasların amacı, Ç.Ü. Sağlık Bilimleri Fakültesi Hemşirelik Bölümü lisans programında öğrenim gören öğrencilerin meslek derslerinin klinik ya da saha uygulamalarının planlanması, yürütülmesi ve değerlendirilmesine ilişkin usul ve esasları düzenlemek, Bölüm klinik eğitim/uygulama komisyonunun ve sorumlu öğretim elemanının klinik/saha uygulaması ile ilgili görevlerini ve öğrencilerin uymaları gereken ilke ve kuralları belirlemektir.
Kapsam
MADDE 2. Bu usul ve esaslar, Ç.Ü. Sağlık Bilimleri Fakültesi Hemşirelik Bölümü lisans programında öğrenim gören öğrencilerin, meslek derslerinin klinik ya da saha uygulamalarının planlanması, yürütülmesi ve ilgili dersin sorumlu öğretim elemanları tarafından değerlendirilmesine ilişkin usul ve esasları, görevleri ve uyulması gereken ilke ve kuralları kapsar.
Dayanak:
MADDE 3. Bu usul ve esaslar, Avrupa Konseyinin mesleki yeterliliklerin karşılıklı tanınmasına ve bu bağlamda Hemşirelik Eğitiminde Minimum Standartlara ilişkin 2005/36/EC (Article 31) ve 2013/55/EU (Article 24) direktiflerine, ülkemizde 02.02.2008 tarih ve 26775 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanan “Doktorluk, Hemşirelik, Ebelik, Diş Hekimliği, Veterinerlik, Eczacılık ve Mimarlık Eğitim Programlarının Asgari Eğitim Koşullarının Belirlenmesine Dair Yönetmeliğin” 4. maddesine, 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun “iş kazası ve meslek hastalığı sigortası” ile ilgili maddeleri ile 17/06/2021 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren 31514 sayılı “Yükseköğretimde Uygulamalı Eğitimler Çerçeve Yönetmeliği” maddelerine ve Çukurova Üniversitesi Önlisans, Lisans Eğitim-Öğretim ve Sınav Yönetmeliğine dayanılarak hazırlanmıştır.
Kısaltma ve Tanımlar
MADDE 4. Bu yönergede geçen tanımlar ve kısaltmalar aşağıda yer almaktadır.
Ç.Ü.: Çukurova Üniversitesi’ni,
Ç.Ü.SBF.: Çukurova Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi’ni,
Öğrenci:Çukurova Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Hemşirelik Bölümü lisans öğrencisini ifade eder.
Mentör: Kendinden daha az deneyimli kişilere destek, danışmanlık ve motivasyon sağlayan, en az 3 yıl mesleki deneyimi olan, hala hemşire olarak çalışmaya devam eden, kadrosu 657 sayılı Devlet Memurları Kanununa tabi olan hemşire rehberdir.
İntörn:Mezun olmadan önce, temel bilgi ve becerilerin kazandırılması için, aldıkları mesleki dersler doğrultusunda hastanede iki yarıyıl boyunca uygulamalarda bulunacak 4. sınıf hemşirelik öğrencileridir.
Bölüm Başkanı: Ç.Ü. Sağlık Bilimleri Fakültesi Hemşirelik Bölüm Başkanı’dır.
Dekan: Ç.Ü. Sağlık Bilimleri Fakültesi Dekanı’dır.
Klinik eğitim/uygulama: Öğrencilerin meslek dersleri kapsamında kazandıkları teorik bilgilerini pekiştirmek, laboratuvar uygulamaları sırasında edindikleri becerilerini geliştirmek ve uygulamaya aktarabilmelerini sağlamak, mezuniyetten sonra görev yapacakları iş yerlerindeki sorumluluklarını, ilişkileri, örgütsel yapıyı ve çalışma süreçlerini tanımalarını sağlamak ve meslek yaşamına hazırlamak amacıyla yurt içi gerçek iş ortamlarında öğretim elemanı sorumluluğunda yapılan uygulamalardır.
Klinik Eğitim/Uygulama Alanı: Ç.Ü. Sağlık Bilimleri Fakültesi Dekanlığı tarafından uygun görülen yurt içinde koruyucu, tedavi ve rehabilite edici sağlık hizmeti veren kurumlardır (Hastaneler, Aile Sağlığı Merkezi Toplum Sağlığı Merkezi, Okul, İşyeri, Halk Eğitim Merkezi, Huzurevi vb).
Hemşirelik Bölümü Klinik Eğitim/Uygulama Komisyonu: Hemşirelik Bölümü Klinik Eğitim/Uygulama Komisyonu, Hemşirelik Bölüm Başkanı dahil olmak üzere en az 3 öğretim üyesinden oluşur. Hemşirelik Bölümü Fakülte Klinik Eğitim/Uygulama Komisyonu üyelerinin görev süresi 3 (üç) yıldır. Görev süresi dolan komisyon üyelerinin yerine Hemşirelik Bölüm Başkanı tarafından yeni komisyon üyesi görevlendirilir.
Sorumlu Öğretim Elemanı: Çukurova Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Hemşirelik Bölümü Lisans programında yer alan zorunlu ve/veya seçmeli derslerin yürütülmesinden sorumlu ilgili Anabilim Dalında görevli öğretim elemanı/elemanlarıdır.
Genel Bilgiler
MADDE 5. Ç.Ü. Sağlık Bilimleri Fakültesi Hemşirelik Bölümünün dört yıllık öğretim planında belirtilen uygulamalarla ilgili olarak;
a. “HML 120- Hemşirelik Esasları II” dersi bir üst sınıftaki uygulamalı meslek derslerinin ön koşuludur. Bu dersten başarılı olamayan öğrenci bir üst sınıftaki uygulamalı meslek dersini alamaz.
b. Öğrencilerin mezun olabilmeleri için teorik dersleri ve klinik/saha çalışmalarını başarı ile tamamlamaları zorunludur.
c-Uygulamalı derslerin teorik kısmını yürüten öğretim eleman/ları aynı zamanda uygulamaları yürütmekten de sorumludur.
d- Öğrenci sayısı ve uygulama alanı durumuna göre uygulamalar için birden fazla öğretim elemanı görevlendirilebilir.
e-Uygulamalar için öğretim elemanı eksikliği varsa uygulamalarda ilgili Anabilim Dalı Başkanının önerisi ve Hemşirelik Bölüm kurulu oluruyla mentörler belirlenir.
f- Uygulamalarda öğrencilerin cep telefonu, cep bilgisayarı, telsiz cihazlar vb. elektronik cihazları kapalı/sessiz konumda olmalıdır. Aksi halde disiplin cezası uygulaması yapılır.
İKİNCİ BÖLÜM
Hemşirelik BölümüKlinik Eğitim/Uygulama Komisyonu ve Görevleri
MADDE 6.
a. Komisyon eğitim-öğretim yılının üniversitenin akademik takviminde belirtilen Güz ve Bahar yarıyılında olmak üzere yılda iki kez, ders dönemi başlamadan önce olağan toplantısını yapar. Gerekli hallerde olağanüstü toplantılar yapılabilir.
b. Komisyonun ilk toplantısında üyelerin çoğunluğunun oyu ile bir komisyon başkanı seçilir. Komisyon başkanının görev süresi 3 (üç) yıldır. Görev süresi dolan komisyon başkanının yerine komisyon üyelerinin çoğunluğu ile seçilen yeni komisyon üyesi başkanlık eder.
c. Komisyon, klinik eğitim/uygulamalar sırasında özen gösterilecek ayrıntılara ilişkin kararlar alır.
d. Komisyon, aşılanma işlemlerinde ve üniforma temininde öğrencilere rehberlik eder.
e. Komisyon, klinik / saha uygulamaları sırasında karşılaşılabilecek sorunların çözümleri için kurum içi ya da dışı kuruluşlarla işbirliğini sağlar.
Sorumlu Öğretim Elemanının, Sorumlulukları ve Görevleri
MADDE 7. Klinik / Saha uygulamasından sorumlu öğretim elemanı/larının görev ve sorumlulukları;
a. Öğrencileri klinik / saha uygulamasıyla ilgili ilke ve sorumlulukları, uygulama alanları, tarihler, uygulama süresi ve zorunluluklar hakkında bilgilendirir,
b. Dersin öğrenim hedeflerine uygun şekilde öğrencinin uygulama rotasyonunu yapar,
c. Klinik / saha uygulamaları sırasında öğrencilere rehberlik ve danışmanlık sağlar, eğitim verir ve uygulamalarını kolaylaştırmak, uygulama başlangıcında öğrencilere yeterli süre içerisinde oryantasyon yapılması için gerekli düzenlemeleri yapar,
d. Öğrencilerin uygulama için ihtiyacı olan araç-gereçleri temin edebilmeleri için gerekli koordinasyonu sağlar,
e. Öğrencilerin çalışmalarını kendilerine daha önce verilen ilke, kurallar ve sorumluluklar doğrultusunda değerlendirir ve denetler,
f. Öğretim elemanının bulunmadığı uygulama alanlarında öğrenciden sorumlu hemşire ve/veya diğer ilgili personelin öğrenci uygulamalarını değerlendirmesine ilişkin formları hazırlar, uygulama sonrası bu formları değerlendirir,
g. Öğrenci uygulamalarına ilişkin her türlü belgenin (bakım planları, devam çizelgesi, öğrenci raporları vb) en az on yıl süre ile ilgili Anabilim Dalı Başkanlığında saklanmasını sağlar,
h. Uygulamada karşılaşılan sorunları Anabilim Dalı Başkanı aracılığı ile Hemşirelik Bölümü Klinik Eğitim/Uygulama Komisyonuna iletir ve sorunun çözümü için ilgili kişilerle görüşür (klinik ya da sahadaki personel vb.),
i. Öğrencilerin uygulamalarını Hemşirelik Bölümü Klinik Eğitim/Uygulama İlkeleri, Çukurova Üniversitesi Önlisans, Lisans Eğitim-Öğretim ve Sınav Yönetmeliği’ne uygun şekilde yapmalarını sağlamak için gözetim ve denetimlerini sürdürür.
j. Klinikler yapılan uygulamalarda öğretim üyeleri dışındaki tüm öğretim elemanları/mentörler lacivert üniforma, sahada yapılan uygulamalarda ise beyaz önlük giyer.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Klinik Eğitim/Uygulamalarının Düzenlenmesi, Yürütülmesi ve Değerlendirilmesi
MADDE 8. Öğrenciler klinik / saha uygulamalarını Hemşirelik bölümü eğitim-öğretim programı kapsamında gerçekleştirir.
Süre
MADDE 9.Klinik ya da saha uygulamalarının süresi her meslek dersinin uygulama saatine göre belirlenir.
İntörnlük Uygulaması
MADDE 10. Hemşirelik Bölümü 4. Sınıf öğrencileri, 7. ve 8. dönemlerde toplam 6 meslek dersini (İç Hastalıkları Hemşireliği, Doğum ve Kadın Hastalıkları Hemşireliği, Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Hemşireliği, Cerrahi Hastalıklar Hemşireliği, Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Hemşireliği, Halk Sağlığı Hemşireliği) bir arada alarak intörnlük uygulamalarını gerçekleştirmektedirler. Her ders için akademik takvim göz önünde bulundurularak 5 hafta boyunca haftada 3 gün rotasyonlar halinde uygulama yapılır.
Uygulama Alanları
MADDE 11. Klinik eğitim/uygulama alanları, ilgili dersi yürüten Anabilim Dalı Başkanlığı tarafından belirlenir. Hemşirelik Bölüm Başkanlığı onayından sonra Fakülte Dekanlığı tarafından ilgili resmi yazışmalar yürütülür.
MADDE 12. Hemşirelik Bölümü Klinik Eğitim/Uygulama Komisyonu tarafından öğrenciler, uygulamalar sırasında iğne batması ve delici-kesici araçlar ile yaralanma ve bunlara bağlı enfeksiyon hastalıklarına maruz kalma riskine karşı Hepatit B aşısı ile aşılanmaları için bilgilendirilir. Aşılanma öğrencilerin sorumluluğundadır.
Klinik / Saha Uygulamaları İle İlgili Zorunluluklar
MADDE 13. Öğrenciler, Hemşirelik Bölümü Lisans programında ve ilgili dersin ders programında belirtilen dönemde, tarihlerde ve uygulama alanlarında klinik ya da saha uygulamalarını gerçekleştirir. Öğrenci, sorumlu öğretim elemanının onayı olmadan uygulama zamanı ve yerinde değişiklik yapamaz.
Üniforma Düzeni
MADDE 14. Hemşirelik Bölümü öğrencileri, klinik ya da saha uygulamaları sırasında dersin gereğine uygun olarak Bölüm Klinik Eğitim/Uygulama Komisyonu tarafından belirlenen üniformayı giymek zorundadır.
Devam Zorunluluğu
MADDE 15.
a.Klinik ya da saha uygulamalarına devam zorunlu olup, öğrencilerin uygulamaya devamı “Uygulamaya Devam Çizelgesi” ile takip edilir.
b. Uygulama devam zorunluluğu, Resmi Gazete’de 16.06.2013 tarih ve 28679 sayı ile yayınlanan “ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ ÖN LİSANS VE LİSANS EĞİTİM-ÖĞRETİM VE SINAV YÖNETMELİĞİ”ne göre uygulanır.
c. Hemşirelik öğrencileri, dersin uygulamasının %80’ine devam etmek zorundadır.
d. Uygulamaların (laboratuar, klinik ve saha uygulamaları vb.) %20’ sinden fazlasına devam etmeyen öğrenciler devamsızlıktan dolayı o dersten başarısız sayılırlar. İlgili dersin yarıyıl sonu sınavına giremezler. Bu durumda dersin teorik ve uygulamasını tekrar almak ve devam etmek zorundadır.
e. Alınan sağlık raporları uygulama devamsızlığında kullanılmaz.
f. Uygulama geçme notu 60 tır. Öğrencilerin uygulama notu 60’ın altında ise (dersin teorik notu ne olursa olsun) ilgili dersten başarısız sayılır. Dersin final/bütünleme sınavına giremezler. Dersin tekrarında öğrenci hem teoriğe hem de uygulamaya devam etmek zorundadır.
g.Devam zorunluluğunu yerine getiren ve uygulama notu 60’ın üzerinde olan ancak dersin başarı notu “FF” olan öğrencilerin devam zorunluğu yoktur. İlgili dersin bir sonraki yıl tekrarında teorik ve uygulama ara sınav /sınavlarına ve yılsonu/bütünleme sınavlarına girerler.
h. Hemşirelik Bölümü öğrencilerinin 4. Sınıf İntörn Uygulamasında aldıkları derslerin (İç Hastalıkları Hemşireliği, Doğum ve Kadın Hastalıkları Hemşireliği, Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Hemşireliği, Cerrahi Hastalıklar Hemşireliği, Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Hemşireliği, Halk Sağlığı Hemşireliği) devam zorunlulukları, 5 haftalık uygulamalardaki devamsızlıkları dikkate alınarak değerlendirilir.
Klinik Eğitim/ Uygulamaların Değerlendirilmesi
MADDE 16. Hemşirelik Bölümü Klinik Eğitim/Uygulamalar “ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ ÖN LİSANS VE LİSANS EĞİTİM-ÖĞRETİM VE SINAV YÖNETMELİĞİ”ne göre değerlendirilir. Değerlendirme; beceri kontrol listeleri, yapılandırılmış gözlem formları, bakım planları, vaka inceleme raporları vb. nesnel ölçüm araçları kullanılarak öğretim elemanları/mentörler tarafından yapılır ve “uygulama notu” verilir. Değerlendirmeye esas olan uygulamalar ve dersin genel geçme notuna etkisi dersin ilgili sorumlu öğretim elemanları tarafından öğrencilere uygulama başlangıcında duyurulur. Uygulama geçme notu 60’tır. Uygulama notu, uygulamayı yaptıran öğretim elemanı/larınca 100(yüz) üzerinden belirlenir. Birinci vize notunun yüzde 50 si, uygulama notunun yüzde 50 si alınarak elde edilen notun yüzde 40 ı başarı notuna eklenir.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Öğrencilerin Klinik Eğitim/Uygulamaları Sırasında Uymaları Gereken İlke ve Kurallar
Uygulama Öncesi
MADDE 17.
a- Öğrenci, ilgili dersin sorumlu öğretim elemanı/ları tarafından ilan edilen uygulama tarih ve yerlerini, uygulama yapacakları alanların özelliklerini, uygulamada kendisinden beklentileri, değerlendirme ve genel uygulama kurallarına ilişkin bilgiyi öğrenmekle yükümlüdür.
b- Öğrenci, uygulama öncesi önerilen aşıların yapıldığını belgeler ve kurumların istediği belgeleri (kan tetkikleri, iş sağlığı sertifikaları vs) temin eder.
c-Öğrenci, Bölüm Klinik Eğitim/Uygulama Komisyonu tarafından belirlenen üniformayı ve uygulama yaka kartını uygulamadan önce temin etmekle yükümlüdür.
Uygulama Sırasında
MADDE 18.
a. Öğrenci, uygulama alanında üniforma giymek ve öğrenci kimlik belgesini görülebilir şekilde takmak zorundadır.
b. Öğrenci ilan edilen yer, zaman ve sürelerde uygulama alanında bulunur. Uygulama günlerinde Hemşirelik Bölümü 1.öğretim öğrencileri 08.00-15.00 saatleri arasında, 2. öğretim öğrencileri ise 15.00-20.45 saatleri arasında uygulama alanlarında bulunur. Hastalık, kaza vb. acil hallerde öğrencinin mazereti dikkate alınarak uygulamaya alınır, ancak mazeretsiz olarak uygulamaya 15 dakikadan geç gelen öğrenciler, o gün uygulama yapmamış sayılır.
c. Öğrenci gün içinde uygulaması tamamlanmadan klinik ya da sahadan ayrılamaz. Uygulama bitiş saati öncesinde uygulama alanını terk ettiği tespit edilen öğrenciler, o gün için uygulama yapmamış sayılır.
d. Öğrenci, uygulama yaptığı alanın çalışma düzenine, disiplin ve güvenlik kurallarına uymakla yükümlüdür. Yükseköğretim Kurumları Öğrenci Disiplin Yönetmeliği klinik ya da saha uygulamaları sırasında da geçerlidir.
e. Öğrenci kendisi ve uygulama sırasında bakımından sorumlu olduğu birey ve aile için enfeksiyon riski oluşturmayacak hijyenik kurallara uymakla yükümlüdür.
f. Öğrenciler uygulamalarda bölümün belirlediği model ve renkteki üniformayı giymekle yükümlüdür. Bu üniforma, yalnızca uygulama alanında giyilmeli, temiz ve ütülü olmalı ve üzerinde bölümün belirlediği isimlikler bulunmalıdır. SBF Hemşirelik bölümü öğrencileri sol cebinde fakültenin amblemi işli olan, mavi renkte üniformayı giymekle yükümlüdürler. Saha uygulamalarında öğrenciler beyaz önlük giyerler.
g. Saçlar düzgün bir şekilde topuz yapılmalıdır. Tırnaklar temiz ve kısa olmalıdır. Saniyeli saat, alyans ve küçük küpe (sarkmayan) dışında takı/piercing takılmamalıdır. Hafif makyaj yapılabilir. Erkek öğrenciler günlük sakal tıraşı olmalıdır.
h.Ayakkabılar beyaz renkte spor ayakkabısı olmalı ve ayakkabı içine giyilen çoraplar beyaz olmalıdır. Uygulama alanı dışında kullanılan ayakkabılar uygulama sırasında giyilmemelidir, terlik giyilmemelidir.
ı. Başörtüsü takan öğrenciler; beyaz ya da forma renginde, düz, aksesuarsız, püskülsüz başörtüsü/bone takmalıdır. Üniforma üzerine giyilen hırkanın rengi beyaz olmalı, uzunluğu baseni geçmemelidir. İsteyen öğrenciler uzun kollu üniforma giyebilir. Üniforma altından uzun kollu bluz giyilmemelidir.
i. Öğrenciler uygulama süresince kendilerine ait bir stetoskop ve bir kalem bulundurmalıdır.
j.Uygulamalar sırasında hasta ya da personelin fotoğrafı, görüntüsü çekilmemeli, ses kaydı alınmamalıdır.
k. Öğrenci uygulama gereği kendisine teslim edilen araç-gereci özenle kullanarak zamanında ve eksiksiz teslim etmekle yükümlüdür.
l. Öğrenci, uygulamaları uluslararası ve ulusal bildirgeler ve mevzuatta öngörülen mesleki, etik ve yasal yükümlülükler doğrultusunda gerçekleştirir.
m. Öğrenci, yazılı ya da sözel hekim istemi alamaz.
n. Öğrenci, uygulamalarını, dersin gerektirdiği bilgi ve beceriler doğrultusunda sorumlu öğretim elemanı, öğretim elemanının olmadığı durumlarda ise ilgili birimin hemşiresi denetiminde gerçekleştirir ve kayıt eder.
o. Öğrenci uygulama sırasında öğretim elemanı ya da klinik hemşiresi olmadan, bağımsız olarak ilaç tedavisi yapamaz, hastanın beden bütünlüğüne yönelik herhangi bir girişimsel işlem (intravenöz kateter yerleştirme vb.) uygulayamaz.
ö. Öğrenci uygulama esnasında stres, kaygı ya da korkuya yol açan herhangi bir durumla karşılaştığında ya da fiziksel zarar gördüğünde, bu durumu öncelikle ilgili dersin öğretim elemanına ve uygulama alanı sorumlu hemşiresine bildirerek olayı rapor eder.
p. Öğrenci, uygulamalar sırasında uygulama alanı yetkilisi, öğretim elemanı ve hastadan izin almaksızın, ev ziyaretlerinde ise birey ve/veya aile onayı olmaksızın görsel ya da işitsel kayıt alamaz.
r. Öğrenci uygulamalar sırasında hastanın mahremiyeti ya da gizliliğini ihlal eden herhangi bir eylemde bulunamaz, kişiye özel bilgileri ifşa edemez.
s. Öğrenci, hasta ve/veya refakatçisinin dışarıdan temin edilmesi gereken herhangi bir malzeme, yiyecek, ilaç vb. ihtiyaçları için aracı olamaz.
ş. Öğrenci uygulama sırasında kliniğe ve sahaya ziyaretçi kabul edemez, uygulama yaptığı klinik ya da sahanın dışında herhangi bir yere ziyarete gidemez.
t. Öğrenci öğlen yemeği için bakımında olduğu hastasını diğer öğrenci ve/veya klinik hemşiresine teslim ederek uygulama alanından ayrılır. Hemşirelik Bölümü 1.öğretim öğrencilerinin öğlen 1 saat, II. öğretim öğrencileri ise akşam yarım saat yemek molaları vardır.
u. Öğrenciler kliniklerinin dışına (eczane, laboratuvar, hasta transferine vs) yanında hemşire olmadan gidemez.
ü. Öğrenci, klinik eğitim/uygulama sırasında ya da sonunda sorumlu öğretim elemanı tarafından istenen hemşirelik bakım planları, gözlem vb. raporlarını sorumlu öğretim elemanına teslim eder.
v. Öğrenciler uygulama yaptığı kurumun personeli ile ilişkilerinde ölçülü ve dikkatli davranmakla yükümlüdürler.
y. Öğrenciler uygulama esnasında karşılaştıkları sorunları dersin sorumlu öğretim elemanına iletirler. Sorunları hastane veya kurumda çalışan diğer meslek grupları ile çözümleme çabasına girmezler.
z. COVID-19 pandemi döneminde; uygulamalarda öğrencilerin ellerini sık sık yıkaması, maske/eldiven/siperlik gibi kişisel koruyucu önlemlere dikkat etmeleri, uygulama alanlarının pandemiye yönelik kurallarına uymaları, temas ya da hastalık halinde Hemşirelik Bölüm Başkanlığı’na bilgi vermeleri gerekmektedir.
ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ SAĞLIK BİLİMLERİ FAKÜLTESİ HEMŞİRELİK BÖLÜMÜ KLİNİK UYGULAMALARA İLİŞKİN USUL VE ESASLAR
BİRİNCİ BÖLÜM
Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar
Amaç
MADDE 1. Bu usul ve esasların amacı, Ç.Ü. Sağlık Bilimleri Fakültesi Hemşirelik Bölümü lisans programında öğrenim gören öğrencilerin meslek derslerinin klinik ya da saha uygulamalarının planlanması, yürütülmesi ve değerlendirilmesine ilişkin usul ve esasları düzenlemek, Bölüm klinik eğitim/uygulama komisyonunun ve sorumlu öğretim elemanının klinik/saha uygulaması ile ilgili görevlerini ve öğrencilerin uymaları gereken ilke ve kuralları belirlemektir.
Kapsam
MADDE 2. Bu usul ve esaslar, Ç.Ü. Sağlık Bilimleri Fakültesi Hemşirelik Bölümü lisans programında öğrenim gören öğrencilerin, meslek derslerinin klinik ya da saha uygulamalarının planlanması, yürütülmesi ve ilgili dersin sorumlu öğretim elemanları tarafından değerlendirilmesine ilişkin usul ve esasları, görevleri ve uyulması gereken ilke ve kuralları kapsar.
Dayanak:
MADDE 3. Bu usul ve esaslar, Avrupa Konseyinin mesleki yeterliliklerin karşılıklı tanınmasına ve bu bağlamda Hemşirelik Eğitiminde Minimum Standartlara ilişkin 2005/36/EC (Article 31) ve 2013/55/EU (Article 24) direktiflerine, ülkemizde 02.02.2008 tarih ve 26775 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanan “Doktorluk, Hemşirelik, Ebelik, Diş Hekimliği, Veterinerlik, Eczacılık ve Mimarlık Eğitim Programlarının Asgari Eğitim Koşullarının Belirlenmesine Dair Yönetmeliğin” 4. maddesine, 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun “iş kazası ve meslek hastalığı sigortası” ile ilgili maddeleri ile 17/06/2021 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren 31514 sayılı “Yükseköğretimde Uygulamalı Eğitimler Çerçeve Yönetmeliği” maddelerine ve Çukurova Üniversitesi Önlisans, Lisans Eğitim-Öğretim ve Sınav Yönetmeliğine dayanılarak hazırlanmıştır.
Kısaltma ve Tanımlar
MADDE 4. Bu yönergede geçen tanımlar ve kısaltmalar aşağıda yer almaktadır.
Ç.Ü.: Çukurova Üniversitesi’ni,
Ç.Ü.SBF.: Çukurova Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi’ni,
Öğrenci:Çukurova Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Hemşirelik Bölümü lisans öğrencisini ifade eder.
Mentör: Kendinden daha az deneyimli kişilere destek, danışmanlık ve motivasyon sağlayan, en az 3 yıl mesleki deneyimi olan, hala hemşire olarak çalışmaya devam eden, kadrosu 657 sayılı Devlet Memurları Kanununa tabi olan hemşire rehberdir.
İntörn:Mezun olmadan önce, temel bilgi ve becerilerin kazandırılması için, aldıkları mesleki dersler doğrultusunda hastanede iki yarıyıl boyunca uygulamalarda bulunacak 4. sınıf hemşirelik öğrencileridir.
Bölüm Başkanı: Ç.Ü. Sağlık Bilimleri Fakültesi Hemşirelik Bölüm Başkanı’dır.
Dekan: Ç.Ü. Sağlık Bilimleri Fakültesi Dekanı’dır.
Klinik eğitim/uygulama: Öğrencilerin meslek dersleri kapsamında kazandıkları teorik bilgilerini pekiştirmek, laboratuvar uygulamaları sırasında edindikleri becerilerini geliştirmek ve uygulamaya aktarabilmelerini sağlamak, mezuniyetten sonra görev yapacakları iş yerlerindeki sorumluluklarını, ilişkileri, örgütsel yapıyı ve çalışma süreçlerini tanımalarını sağlamak ve meslek yaşamına hazırlamak amacıyla yurt içi gerçek iş ortamlarında öğretim elemanı sorumluluğunda yapılan uygulamalardır.
Klinik Eğitim/Uygulama Alanı: Ç.Ü. Sağlık Bilimleri Fakültesi Dekanlığı tarafından uygun görülen yurt içinde koruyucu, tedavi ve rehabilite edici sağlık hizmeti veren kurumlardır (Hastaneler, Aile Sağlığı Merkezi Toplum Sağlığı Merkezi, Okul, İşyeri, Halk Eğitim Merkezi, Huzurevi vb).
Hemşirelik Bölümü Klinik Eğitim/Uygulama Komisyonu: Hemşirelik Bölümü Klinik Eğitim/Uygulama Komisyonu, Hemşirelik Bölüm Başkanı dahil olmak üzere en az 3 öğretim üyesinden oluşur. Hemşirelik Bölümü Fakülte Klinik Eğitim/Uygulama Komisyonu üyelerinin görev süresi 3 (üç) yıldır. Görev süresi dolan komisyon üyelerinin yerine Hemşirelik Bölüm Başkanı tarafından yeni komisyon üyesi görevlendirilir.
Sorumlu Öğretim Elemanı: Çukurova Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Hemşirelik Bölümü Lisans programında yer alan zorunlu ve/veya seçmeli derslerin yürütülmesinden sorumlu ilgili Anabilim Dalında görevli öğretim elemanı/elemanlarıdır.
Genel Bilgiler
MADDE 5. Ç.Ü. Sağlık Bilimleri Fakültesi Hemşirelik Bölümünün dört yıllık öğretim planında belirtilen uygulamalarla ilgili olarak;
a. “HML 120- Hemşirelik Esasları II” dersi bir üst sınıftaki uygulamalı meslek derslerinin ön koşuludur. Bu dersten başarılı olamayan öğrenci bir üst sınıftaki uygulamalı meslek dersini alamaz.
b. Öğrencilerin mezun olabilmeleri için teorik dersleri ve klinik/saha çalışmalarını başarı ile tamamlamaları zorunludur.
c-Uygulamalı derslerin teorik kısmını yürüten öğretim eleman/ları aynı zamanda uygulamaları yürütmekten de sorumludur.
d- Öğrenci sayısı ve uygulama alanı durumuna göre uygulamalar için birden fazla öğretim elemanı görevlendirilebilir.
e-Uygulamalar için öğretim elemanı eksikliği varsa uygulamalarda ilgili Anabilim Dalı Başkanının önerisi ve Hemşirelik Bölüm kurulu oluruyla mentörler belirlenir.
f- Uygulamalarda öğrencilerin cep telefonu, cep bilgisayarı, telsiz cihazlar vb. elektronik cihazları kapalı/sessiz konumda olmalıdır. Aksi halde disiplin cezası uygulaması yapılır.
İKİNCİ BÖLÜM
Hemşirelik BölümüKlinik Eğitim/Uygulama Komisyonu ve Görevleri
MADDE 6.
a. Komisyon eğitim-öğretim yılının üniversitenin akademik takviminde belirtilen Güz ve Bahar yarıyılında olmak üzere yılda iki kez, ders dönemi başlamadan önce olağan toplantısını yapar. Gerekli hallerde olağanüstü toplantılar yapılabilir.
b. Komisyonun ilk toplantısında üyelerin çoğunluğunun oyu ile bir komisyon başkanı seçilir. Komisyon başkanının görev süresi 3 (üç) yıldır. Görev süresi dolan komisyon başkanının yerine komisyon üyelerinin çoğunluğu ile seçilen yeni komisyon üyesi başkanlık eder.
c. Komisyon, klinik eğitim/uygulamalar sırasında özen gösterilecek ayrıntılara ilişkin kararlar alır.
d. Komisyon, aşılanma işlemlerinde ve üniforma temininde öğrencilere rehberlik eder.
e. Komisyon, klinik / saha uygulamaları sırasında karşılaşılabilecek sorunların çözümleri için kurum içi ya da dışı kuruluşlarla işbirliğini sağlar.
Sorumlu Öğretim Elemanının, Sorumlulukları ve Görevleri
MADDE 7. Klinik / Saha uygulamasından sorumlu öğretim elemanı/larının görev ve sorumlulukları;
a. Öğrencileri klinik / saha uygulamasıyla ilgili ilke ve sorumlulukları, uygulama alanları, tarihler, uygulama süresi ve zorunluluklar hakkında bilgilendirir,
b. Dersin öğrenim hedeflerine uygun şekilde öğrencinin uygulama rotasyonunu yapar,
c. Klinik / saha uygulamaları sırasında öğrencilere rehberlik ve danışmanlık sağlar, eğitim verir ve uygulamalarını kolaylaştırmak, uygulama başlangıcında öğrencilere yeterli süre içerisinde oryantasyon yapılması için gerekli düzenlemeleri yapar,
d. Öğrencilerin uygulama için ihtiyacı olan araç-gereçleri temin edebilmeleri için gerekli koordinasyonu sağlar,
e. Öğrencilerin çalışmalarını kendilerine daha önce verilen ilke, kurallar ve sorumluluklar doğrultusunda değerlendirir ve denetler,
f. Öğretim elemanının bulunmadığı uygulama alanlarında öğrenciden sorumlu hemşire ve/veya diğer ilgili personelin öğrenci uygulamalarını değerlendirmesine ilişkin formları hazırlar, uygulama sonrası bu formları değerlendirir,
g. Öğrenci uygulamalarına ilişkin her türlü belgenin (bakım planları, devam çizelgesi, öğrenci raporları vb) en az on yıl süre ile ilgili Anabilim Dalı Başkanlığında saklanmasını sağlar,
h. Uygulamada karşılaşılan sorunları Anabilim Dalı Başkanı aracılığı ile Hemşirelik Bölümü Klinik Eğitim/Uygulama Komisyonuna iletir ve sorunun çözümü için ilgili kişilerle görüşür (klinik ya da sahadaki personel vb.),
i. Öğrencilerin uygulamalarını Hemşirelik Bölümü Klinik Eğitim/Uygulama İlkeleri, Çukurova Üniversitesi Önlisans, Lisans Eğitim-Öğretim ve Sınav Yönetmeliği’ne uygun şekilde yapmalarını sağlamak için gözetim ve denetimlerini sürdürür.
j. Klinikler yapılan uygulamalarda öğretim üyeleri dışındaki tüm öğretim elemanları/mentörler lacivert üniforma, sahada yapılan uygulamalarda ise beyaz önlük giyer.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Klinik Eğitim/Uygulamalarının Düzenlenmesi, Yürütülmesi ve Değerlendirilmesi
MADDE 8. Öğrenciler klinik / saha uygulamalarını Hemşirelik bölümü eğitim-öğretim programı kapsamında gerçekleştirir.
Süre
MADDE 9.Klinik ya da saha uygulamalarının süresi her meslek dersinin uygulama saatine göre belirlenir.
İntörnlük Uygulaması
MADDE 10. Hemşirelik Bölümü 4. Sınıf öğrencileri, 7. ve 8. dönemlerde toplam 6 meslek dersini (İç Hastalıkları Hemşireliği, Doğum ve Kadın Hastalıkları Hemşireliği, Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Hemşireliği, Cerrahi Hastalıklar Hemşireliği, Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Hemşireliği, Halk Sağlığı Hemşireliği) bir arada alarak intörnlük uygulamalarını gerçekleştirmektedirler. Her ders için akademik takvim göz önünde bulundurularak 5 hafta boyunca haftada 3 gün rotasyonlar halinde uygulama yapılır.
Uygulama Alanları
MADDE 11. Klinik eğitim/uygulama alanları, ilgili dersi yürüten Anabilim Dalı Başkanlığı tarafından belirlenir. Hemşirelik Bölüm Başkanlığı onayından sonra Fakülte Dekanlığı tarafından ilgili resmi yazışmalar yürütülür.
MADDE 12. Hemşirelik Bölümü Klinik Eğitim/Uygulama Komisyonu tarafından öğrenciler, uygulamalar sırasında iğne batması ve delici-kesici araçlar ile yaralanma ve bunlara bağlı enfeksiyon hastalıklarına maruz kalma riskine karşı Hepatit B aşısı ile aşılanmaları için bilgilendirilir. Aşılanma öğrencilerin sorumluluğundadır.
Klinik / Saha Uygulamaları İle İlgili Zorunluluklar
MADDE 13. Öğrenciler, Hemşirelik Bölümü Lisans programında ve ilgili dersin ders programında belirtilen dönemde, tarihlerde ve uygulama alanlarında klinik ya da saha uygulamalarını gerçekleştirir. Öğrenci, sorumlu öğretim elemanının onayı olmadan uygulama zamanı ve yerinde değişiklik yapamaz.
Üniforma Düzeni
MADDE 14. Hemşirelik Bölümü öğrencileri, klinik ya da saha uygulamaları sırasında dersin gereğine uygun olarak Bölüm Klinik Eğitim/Uygulama Komisyonu tarafından belirlenen üniformayı giymek zorundadır.
Devam Zorunluluğu
MADDE 15.
a.Klinik ya da saha uygulamalarına devam zorunlu olup, öğrencilerin uygulamaya devamı “Uygulamaya Devam Çizelgesi” ile takip edilir.
b. Uygulama devam zorunluluğu, Resmi Gazete’de 16.06.2013 tarih ve 28679 sayı ile yayınlanan “ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ ÖN LİSANS VE LİSANS EĞİTİM-ÖĞRETİM VE SINAV YÖNETMELİĞİ”ne göre uygulanır.
c. Hemşirelik öğrencileri, dersin uygulamasının %80’ine devam etmek zorundadır.
d. Uygulamaların (laboratuar, klinik ve saha uygulamaları vb.) %20’ sinden fazlasına devam etmeyen öğrenciler devamsızlıktan dolayı o dersten başarısız sayılırlar. İlgili dersin yarıyıl sonu sınavına giremezler. Bu durumda dersin teorik ve uygulamasını tekrar almak ve devam etmek zorundadır.
e. Alınan sağlık raporları uygulama devamsızlığında kullanılmaz.
f. Uygulama geçme notu 60 tır. Öğrencilerin uygulama notu 60’ın altında ise (dersin teorik notu ne olursa olsun) ilgili dersten başarısız sayılır. Dersin final/bütünleme sınavına giremezler. Dersin tekrarında öğrenci hem teoriğe hem de uygulamaya devam etmek zorundadır.
g.Devam zorunluluğunu yerine getiren ve uygulama notu 60’ın üzerinde olan ancak dersin başarı notu “FF” olan öğrencilerin devam zorunluğu yoktur. İlgili dersin bir sonraki yıl tekrarında teorik ve uygulama ara sınav /sınavlarına ve yılsonu/bütünleme sınavlarına girerler.
h. Hemşirelik Bölümü öğrencilerinin 4. Sınıf İntörn Uygulamasında aldıkları derslerin (İç Hastalıkları Hemşireliği, Doğum ve Kadın Hastalıkları Hemşireliği, Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Hemşireliği, Cerrahi Hastalıklar Hemşireliği, Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Hemşireliği, Halk Sağlığı Hemşireliği) devam zorunlulukları, 5 haftalık uygulamalardaki devamsızlıkları dikkate alınarak değerlendirilir.
Klinik Eğitim/ Uygulamaların Değerlendirilmesi
MADDE 16. Hemşirelik Bölümü Klinik Eğitim/Uygulamalar “ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ ÖN LİSANS VE LİSANS EĞİTİM-ÖĞRETİM VE SINAV YÖNETMELİĞİ”ne göre değerlendirilir. Değerlendirme; beceri kontrol listeleri, yapılandırılmış gözlem formları, bakım planları, vaka inceleme raporları vb. nesnel ölçüm araçları kullanılarak öğretim elemanları/mentörler tarafından yapılır ve “uygulama notu” verilir. Değerlendirmeye esas olan uygulamalar ve dersin genel geçme notuna etkisi dersin ilgili sorumlu öğretim elemanları tarafından öğrencilere uygulama başlangıcında duyurulur. Uygulama geçme notu 60’tır. Uygulama notu, uygulamayı yaptıran öğretim elemanı/larınca 100(yüz) üzerinden belirlenir. Birinci vize notunun yüzde 50 si, uygulama notunun yüzde 50 si alınarak elde edilen notun yüzde 40 ı başarı notuna eklenir.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Öğrencilerin Klinik Eğitim/Uygulamaları Sırasında Uymaları Gereken İlke ve Kurallar
Uygulama Öncesi
MADDE 17.
a- Öğrenci, ilgili dersin sorumlu öğretim elemanı/ları tarafından ilan edilen uygulama tarih ve yerlerini, uygulama yapacakları alanların özelliklerini, uygulamada kendisinden beklentileri, değerlendirme ve genel uygulama kurallarına ilişkin bilgiyi öğrenmekle yükümlüdür.
b- Öğrenci, uygulama öncesi önerilen aşıların yapıldığını belgeler ve kurumların istediği belgeleri (kan tetkikleri, iş sağlığı sertifikaları vs) temin eder.
c-Öğrenci, Bölüm Klinik Eğitim/Uygulama Komisyonu tarafından belirlenen üniformayı ve uygulama yaka kartını uygulamadan önce temin etmekle yükümlüdür.
Uygulama Sırasında
MADDE 18.
a. Öğrenci, uygulama alanında üniforma giymek ve öğrenci kimlik belgesini görülebilir şekilde takmak zorundadır.
b. Öğrenci ilan edilen yer, zaman ve sürelerde uygulama alanında bulunur. Uygulama günlerinde Hemşirelik Bölümü 1.öğretim öğrencileri 08.00-15.00 saatleri arasında, 2. öğretim öğrencileri ise 15.00-20.45 saatleri arasında uygulama alanlarında bulunur. Hastalık, kaza vb. acil hallerde öğrencinin mazereti dikkate alınarak uygulamaya alınır, ancak mazeretsiz olarak uygulamaya 15 dakikadan geç gelen öğrenciler, o gün uygulama yapmamış sayılır.
c. Öğrenci gün içinde uygulaması tamamlanmadan klinik ya da sahadan ayrılamaz. Uygulama bitiş saati öncesinde uygulama alanını terk ettiği tespit edilen öğrenciler, o gün için uygulama yapmamış sayılır.
d. Öğrenci, uygulama yaptığı alanın çalışma düzenine, disiplin ve güvenlik kurallarına uymakla yükümlüdür. Yükseköğretim Kurumları Öğrenci Disiplin Yönetmeliği klinik ya da saha uygulamaları sırasında da geçerlidir.
e. Öğrenci kendisi ve uygulama sırasında bakımından sorumlu olduğu birey ve aile için enfeksiyon riski oluşturmayacak hijyenik kurallara uymakla yükümlüdür.
f. Öğrenciler uygulamalarda bölümün belirlediği model ve renkteki üniformayı giymekle yükümlüdür. Bu üniforma, yalnızca uygulama alanında giyilmeli, temiz ve ütülü olmalı ve üzerinde bölümün belirlediği isimlikler bulunmalıdır. SBF Hemşirelik bölümü öğrencileri sol cebinde fakültenin amblemi işli olan, mavi renkte üniformayı giymekle yükümlüdürler. Saha uygulamalarında öğrenciler beyaz önlük giyerler.
g. Saçlar düzgün bir şekilde topuz yapılmalıdır. Tırnaklar temiz ve kısa olmalıdır. Saniyeli saat, alyans ve küçük küpe (sarkmayan) dışında takı/piercing takılmamalıdır. Hafif makyaj yapılabilir. Erkek öğrenciler günlük sakal tıraşı olmalıdır.
h.Ayakkabılar beyaz renkte spor ayakkabısı olmalı ve ayakkabı içine giyilen çoraplar beyaz olmalıdır. Uygulama alanı dışında kullanılan ayakkabılar uygulama sırasında giyilmemelidir, terlik giyilmemelidir.
ı. Başörtüsü takan öğrenciler; beyaz ya da forma renginde, düz, aksesuarsız, püskülsüz başörtüsü/bone takmalıdır. Üniforma üzerine giyilen hırkanın rengi beyaz olmalı, uzunluğu baseni geçmemelidir. İsteyen öğrenciler uzun kollu üniforma giyebilir. Üniforma altından uzun kollu bluz giyilmemelidir.
i. Öğrenciler uygulama süresince kendilerine ait bir stetoskop ve bir kalem bulundurmalıdır.
j.Uygulamalar sırasında hasta ya da personelin fotoğrafı, görüntüsü çekilmemeli, ses kaydı alınmamalıdır.
k. Öğrenci uygulama gereği kendisine teslim edilen araç-gereci özenle kullanarak zamanında ve eksiksiz teslim etmekle yükümlüdür.
l. Öğrenci, uygulamaları uluslararası ve ulusal bildirgeler ve mevzuatta öngörülen mesleki, etik ve yasal yükümlülükler doğrultusunda gerçekleştirir.
m. Öğrenci, yazılı ya da sözel hekim istemi alamaz.
n. Öğrenci, uygulamalarını, dersin gerektirdiği bilgi ve beceriler doğrultusunda sorumlu öğretim elemanı, öğretim elemanının olmadığı durumlarda ise ilgili birimin hemşiresi denetiminde gerçekleştirir ve kayıt eder.
o. Öğrenci uygulama sırasında öğretim elemanı ya da klinik hemşiresi olmadan, bağımsız olarak ilaç tedavisi yapamaz, hastanın beden bütünlüğüne yönelik herhangi bir girişimsel işlem (intravenöz kateter yerleştirme vb.) uygulayamaz.
ö. Öğrenci uygulama esnasında stres, kaygı ya da korkuya yol açan herhangi bir durumla karşılaştığında ya da fiziksel zarar gördüğünde, bu durumu öncelikle ilgili dersin öğretim elemanına ve uygulama alanı sorumlu hemşiresine bildirerek olayı rapor eder.
p. Öğrenci, uygulamalar sırasında uygulama alanı yetkilisi, öğretim elemanı ve hastadan izin almaksızın, ev ziyaretlerinde ise birey ve/veya aile onayı olmaksızın görsel ya da işitsel kayıt alamaz.
r. Öğrenci uygulamalar sırasında hastanın mahremiyeti ya da gizliliğini ihlal eden herhangi bir eylemde bulunamaz, kişiye özel bilgileri ifşa edemez.
s. Öğrenci, hasta ve/veya refakatçisinin dışarıdan temin edilmesi gereken herhangi bir malzeme, yiyecek, ilaç vb. ihtiyaçları için aracı olamaz.
ş. Öğrenci uygulama sırasında kliniğe ve sahaya ziyaretçi kabul edemez, uygulama yaptığı klinik ya da sahanın dışında herhangi bir yere ziyarete gidemez.
t. Öğrenci öğlen yemeği için bakımında olduğu hastasını diğer öğrenci ve/veya klinik hemşiresine teslim ederek uygulama alanından ayrılır. Hemşirelik Bölümü 1.öğretim öğrencilerinin öğlen 1 saat, II. öğretim öğrencileri ise akşam yarım saat yemek molaları vardır.
u. Öğrenciler kliniklerinin dışına (eczane, laboratuvar, hasta transferine vs) yanında hemşire olmadan gidemez.
ü. Öğrenci, klinik eğitim/uygulama sırasında ya da sonunda sorumlu öğretim elemanı tarafından istenen hemşirelik bakım planları, gözlem vb. raporlarını sorumlu öğretim elemanına teslim eder.
v. Öğrenciler uygulama yaptığı kurumun personeli ile ilişkilerinde ölçülü ve dikkatli davranmakla yükümlüdürler.
y. Öğrenciler uygulama esnasında karşılaştıkları sorunları dersin sorumlu öğretim elemanına iletirler. Sorunları hastane veya kurumda çalışan diğer meslek grupları ile çözümleme çabasına girmezler.
z. COVID-19 pandemi döneminde; uygulamalarda öğrencilerin ellerini sık sık yıkaması, maske/eldiven/siperlik gibi kişisel koruyucu önlemlere dikkat etmeleri, uygulama alanlarının pandemiye yönelik kurallarına uymaları, temas ya da hastalık halinde Hemşirelik Bölüm Başkanlığı’na bilgi vermeleri gerekmektedir.
ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ SAĞLIK BİLİMLERİ FAKÜLTESİ HEMŞİRELİK BÖLÜMÜ KLİNİK UYGULAMALARA İLİŞKİN USUL VE ESASLAR
BİRİNCİ BÖLÜM
Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar
Amaç
MADDE 1. Bu usul ve esasların amacı, Ç.Ü. Sağlık Bilimleri Fakültesi Hemşirelik Bölümü lisans programında öğrenim gören öğrencilerin meslek derslerinin klinik ya da saha uygulamalarının planlanması, yürütülmesi ve değerlendirilmesine ilişkin usul ve esasları düzenlemek, Bölüm klinik eğitim/uygulama komisyonunun ve sorumlu öğretim elemanının klinik/saha uygulaması ile ilgili görevlerini ve öğrencilerin uymaları gereken ilke ve kuralları belirlemektir.
Kapsam
MADDE 2. Bu usul ve esaslar, Ç.Ü. Sağlık Bilimleri Fakültesi Hemşirelik Bölümü lisans programında öğrenim gören öğrencilerin, meslek derslerinin klinik ya da saha uygulamalarının planlanması, yürütülmesi ve ilgili dersin sorumlu öğretim elemanları tarafından değerlendirilmesine ilişkin usul ve esasları, görevleri ve uyulması gereken ilke ve kuralları kapsar.
Dayanak:
MADDE 3. Bu usul ve esaslar, Avrupa Konseyinin mesleki yeterliliklerin karşılıklı tanınmasına ve bu bağlamda Hemşirelik Eğitiminde Minimum Standartlara ilişkin 2005/36/EC (Article 31) ve 2013/55/EU (Article 24) direktiflerine, ülkemizde 02.02.2008 tarih ve 26775 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanan “Doktorluk, Hemşirelik, Ebelik, Diş Hekimliği, Veterinerlik, Eczacılık ve Mimarlık Eğitim Programlarının Asgari Eğitim Koşullarının Belirlenmesine Dair Yönetmeliğin” 4. maddesine, 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun “iş kazası ve meslek hastalığı sigortası” ile ilgili maddeleri ile 17/06/2021 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren 31514 sayılı “Yükseköğretimde Uygulamalı Eğitimler Çerçeve Yönetmeliği” maddelerine ve Çukurova Üniversitesi Önlisans, Lisans Eğitim-Öğretim ve Sınav Yönetmeliğine dayanılarak hazırlanmıştır.
Kısaltma ve Tanımlar
MADDE 4. Bu yönergede geçen tanımlar ve kısaltmalar aşağıda yer almaktadır.
Ç.Ü.: Çukurova Üniversitesi’ni,
Ç.Ü.SBF.: Çukurova Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi’ni,
Öğrenci:Çukurova Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Hemşirelik Bölümü lisans öğrencisini ifade eder.
Mentör: Kendinden daha az deneyimli kişilere destek, danışmanlık ve motivasyon sağlayan, en az 3 yıl mesleki deneyimi olan, hala hemşire olarak çalışmaya devam eden, kadrosu 657 sayılı Devlet Memurları Kanununa tabi olan hemşire rehberdir.
İntörn:Mezun olmadan önce, temel bilgi ve becerilerin kazandırılması için, aldıkları mesleki dersler doğrultusunda hastanede iki yarıyıl boyunca uygulamalarda bulunacak 4. sınıf hemşirelik öğrencileridir.
Bölüm Başkanı: Ç.Ü. Sağlık Bilimleri Fakültesi Hemşirelik Bölüm Başkanı’dır.
Dekan: Ç.Ü. Sağlık Bilimleri Fakültesi Dekanı’dır.
Klinik eğitim/uygulama: Öğrencilerin meslek dersleri kapsamında kazandıkları teorik bilgilerini pekiştirmek, laboratuvar uygulamaları sırasında edindikleri becerilerini geliştirmek ve uygulamaya aktarabilmelerini sağlamak, mezuniyetten sonra görev yapacakları iş yerlerindeki sorumluluklarını, ilişkileri, örgütsel yapıyı ve çalışma süreçlerini tanımalarını sağlamak ve meslek yaşamına hazırlamak amacıyla yurt içi gerçek iş ortamlarında öğretim elemanı sorumluluğunda yapılan uygulamalardır.
Klinik Eğitim/Uygulama Alanı: Ç.Ü. Sağlık Bilimleri Fakültesi Dekanlığı tarafından uygun görülen yurt içinde koruyucu, tedavi ve rehabilite edici sağlık hizmeti veren kurumlardır (Hastaneler, Aile Sağlığı Merkezi Toplum Sağlığı Merkezi, Okul, İşyeri, Halk Eğitim Merkezi, Huzurevi vb).
Hemşirelik Bölümü Klinik Eğitim/Uygulama Komisyonu: Hemşirelik Bölümü Klinik Eğitim/Uygulama Komisyonu, Hemşirelik Bölüm Başkanı dahil olmak üzere en az 3 öğretim üyesinden oluşur. Hemşirelik Bölümü Fakülte Klinik Eğitim/Uygulama Komisyonu üyelerinin görev süresi 3 (üç) yıldır. Görev süresi dolan komisyon üyelerinin yerine Hemşirelik Bölüm Başkanı tarafından yeni komisyon üyesi görevlendirilir.
Sorumlu Öğretim Elemanı: Çukurova Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Hemşirelik Bölümü Lisans programında yer alan zorunlu ve/veya seçmeli derslerin yürütülmesinden sorumlu ilgili Anabilim Dalında görevli öğretim elemanı/elemanlarıdır.
Genel Bilgiler
MADDE 5. Ç.Ü. Sağlık Bilimleri Fakültesi Hemşirelik Bölümünün dört yıllık öğretim planında belirtilen uygulamalarla ilgili olarak;
a. “HML 120- Hemşirelik Esasları II” dersi bir üst sınıftaki uygulamalı meslek derslerinin ön koşuludur. Bu dersten başarılı olamayan öğrenci bir üst sınıftaki uygulamalı meslek dersini alamaz.
b. Öğrencilerin mezun olabilmeleri için teorik dersleri ve klinik/saha çalışmalarını başarı ile tamamlamaları zorunludur.
c-Uygulamalı derslerin teorik kısmını yürüten öğretim eleman/ları aynı zamanda uygulamaları yürütmekten de sorumludur.
d- Öğrenci sayısı ve uygulama alanı durumuna göre uygulamalar için birden fazla öğretim elemanı görevlendirilebilir.
e-Uygulamalar için öğretim elemanı eksikliği varsa uygulamalarda ilgili Anabilim Dalı Başkanının önerisi ve Hemşirelik Bölüm kurulu oluruyla mentörler belirlenir.
f- Uygulamalarda öğrencilerin cep telefonu, cep bilgisayarı, telsiz cihazlar vb. elektronik cihazları kapalı/sessiz konumda olmalıdır. Aksi halde disiplin cezası uygulaması yapılır.
İKİNCİ BÖLÜM
Hemşirelik BölümüKlinik Eğitim/Uygulama Komisyonu ve Görevleri
MADDE 6.
a. Komisyon eğitim-öğretim yılının üniversitenin akademik takviminde belirtilen Güz ve Bahar yarıyılında olmak üzere yılda iki kez, ders dönemi başlamadan önce olağan toplantısını yapar. Gerekli hallerde olağanüstü toplantılar yapılabilir.
b. Komisyonun ilk toplantısında üyelerin çoğunluğunun oyu ile bir komisyon başkanı seçilir. Komisyon başkanının görev süresi 3 (üç) yıldır. Görev süresi dolan komisyon başkanının yerine komisyon üyelerinin çoğunluğu ile seçilen yeni komisyon üyesi başkanlık eder.
c. Komisyon, klinik eğitim/uygulamalar sırasında özen gösterilecek ayrıntılara ilişkin kararlar alır.
d. Komisyon, aşılanma işlemlerinde ve üniforma temininde öğrencilere rehberlik eder.
e. Komisyon, klinik / saha uygulamaları sırasında karşılaşılabilecek sorunların çözümleri için kurum içi ya da dışı kuruluşlarla işbirliğini sağlar.
Sorumlu Öğretim Elemanının, Sorumlulukları ve Görevleri
MADDE 7. Klinik / Saha uygulamasından sorumlu öğretim elemanı/larının görev ve sorumlulukları;
a. Öğrencileri klinik / saha uygulamasıyla ilgili ilke ve sorumlulukları, uygulama alanları, tarihler, uygulama süresi ve zorunluluklar hakkında bilgilendirir,
b. Dersin öğrenim hedeflerine uygun şekilde öğrencinin uygulama rotasyonunu yapar,
c. Klinik / saha uygulamaları sırasında öğrencilere rehberlik ve danışmanlık sağlar, eğitim verir ve uygulamalarını kolaylaştırmak, uygulama başlangıcında öğrencilere yeterli süre içerisinde oryantasyon yapılması için gerekli düzenlemeleri yapar,
d. Öğrencilerin uygulama için ihtiyacı olan araç-gereçleri temin edebilmeleri için gerekli koordinasyonu sağlar,
e. Öğrencilerin çalışmalarını kendilerine daha önce verilen ilke, kurallar ve sorumluluklar doğrultusunda değerlendirir ve denetler,
f. Öğretim elemanının bulunmadığı uygulama alanlarında öğrenciden sorumlu hemşire ve/veya diğer ilgili personelin öğrenci uygulamalarını değerlendirmesine ilişkin formları hazırlar, uygulama sonrası bu formları değerlendirir,
g. Öğrenci uygulamalarına ilişkin her türlü belgenin (bakım planları, devam çizelgesi, öğrenci raporları vb) en az on yıl süre ile ilgili Anabilim Dalı Başkanlığında saklanmasını sağlar,
h. Uygulamada karşılaşılan sorunları Anabilim Dalı Başkanı aracılığı ile Hemşirelik Bölümü Klinik Eğitim/Uygulama Komisyonuna iletir ve sorunun çözümü için ilgili kişilerle görüşür (klinik ya da sahadaki personel vb.),
i. Öğrencilerin uygulamalarını Hemşirelik Bölümü Klinik Eğitim/Uygulama İlkeleri, Çukurova Üniversitesi Önlisans, Lisans Eğitim-Öğretim ve Sınav Yönetmeliği’ne uygun şekilde yapmalarını sağlamak için gözetim ve denetimlerini sürdürür.
j. Klinikler yapılan uygulamalarda öğretim üyeleri dışındaki tüm öğretim elemanları/mentörler lacivert üniforma, sahada yapılan uygulamalarda ise beyaz önlük giyer.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Klinik Eğitim/Uygulamalarının Düzenlenmesi, Yürütülmesi ve Değerlendirilmesi
MADDE 8. Öğrenciler klinik / saha uygulamalarını Hemşirelik bölümü eğitim-öğretim programı kapsamında gerçekleştirir.
Süre
MADDE 9.Klinik ya da saha uygulamalarının süresi her meslek dersinin uygulama saatine göre belirlenir.
İntörnlük Uygulaması
MADDE 10. Hemşirelik Bölümü 4. Sınıf öğrencileri, 7. ve 8. dönemlerde toplam 6 meslek dersini (İç Hastalıkları Hemşireliği, Doğum ve Kadın Hastalıkları Hemşireliği, Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Hemşireliği, Cerrahi Hastalıklar Hemşireliği, Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Hemşireliği, Halk Sağlığı Hemşireliği) bir arada alarak intörnlük uygulamalarını gerçekleştirmektedirler. Her ders için akademik takvim göz önünde bulundurularak 5 hafta boyunca haftada 3 gün rotasyonlar halinde uygulama yapılır.
Uygulama Alanları
MADDE 11. Klinik eğitim/uygulama alanları, ilgili dersi yürüten Anabilim Dalı Başkanlığı tarafından belirlenir. Hemşirelik Bölüm Başkanlığı onayından sonra Fakülte Dekanlığı tarafından ilgili resmi yazışmalar yürütülür.
MADDE 12. Hemşirelik Bölümü Klinik Eğitim/Uygulama Komisyonu tarafından öğrenciler, uygulamalar sırasında iğne batması ve delici-kesici araçlar ile yaralanma ve bunlara bağlı enfeksiyon hastalıklarına maruz kalma riskine karşı Hepatit B aşısı ile aşılanmaları için bilgilendirilir. Aşılanma öğrencilerin sorumluluğundadır.
Klinik / Saha Uygulamaları İle İlgili Zorunluluklar
MADDE 13. Öğrenciler, Hemşirelik Bölümü Lisans programında ve ilgili dersin ders programında belirtilen dönemde, tarihlerde ve uygulama alanlarında klinik ya da saha uygulamalarını gerçekleştirir. Öğrenci, sorumlu öğretim elemanının onayı olmadan uygulama zamanı ve yerinde değişiklik yapamaz.
Üniforma Düzeni
MADDE 14. Hemşirelik Bölümü öğrencileri, klinik ya da saha uygulamaları sırasında dersin gereğine uygun olarak Bölüm Klinik Eğitim/Uygulama Komisyonu tarafından belirlenen üniformayı giymek zorundadır.
Devam Zorunluluğu
MADDE 15.
a.Klinik ya da saha uygulamalarına devam zorunlu olup, öğrencilerin uygulamaya devamı “Uygulamaya Devam Çizelgesi” ile takip edilir.
b. Uygulama devam zorunluluğu, Resmi Gazete’de 16.06.2013 tarih ve 28679 sayı ile yayınlanan “ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ ÖN LİSANS VE LİSANS EĞİTİM-ÖĞRETİM VE SINAV YÖNETMELİĞİ”ne göre uygulanır.
c. Hemşirelik öğrencileri, dersin uygulamasının %80’ine devam etmek zorundadır.
d. Uygulamaların (laboratuar, klinik ve saha uygulamaları vb.) %20’ sinden fazlasına devam etmeyen öğrenciler devamsızlıktan dolayı o dersten başarısız sayılırlar. İlgili dersin yarıyıl sonu sınavına giremezler. Bu durumda dersin teorik ve uygulamasını tekrar almak ve devam etmek zorundadır.
e. Alınan sağlık raporları uygulama devamsızlığında kullanılmaz.
f. Uygulama geçme notu 60 tır. Öğrencilerin uygulama notu 60’ın altında ise (dersin teorik notu ne olursa olsun) ilgili dersten başarısız sayılır. Dersin final/bütünleme sınavına giremezler. Dersin tekrarında öğrenci hem teoriğe hem de uygulamaya devam etmek zorundadır.
g.Devam zorunluluğunu yerine getiren ve uygulama notu 60’ın üzerinde olan ancak dersin başarı notu “FF” olan öğrencilerin devam zorunluğu yoktur. İlgili dersin bir sonraki yıl tekrarında teorik ve uygulama ara sınav /sınavlarına ve yılsonu/bütünleme sınavlarına girerler.
h. Hemşirelik Bölümü öğrencilerinin 4. Sınıf İntörn Uygulamasında aldıkları derslerin (İç Hastalıkları Hemşireliği, Doğum ve Kadın Hastalıkları Hemşireliği, Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Hemşireliği, Cerrahi Hastalıklar Hemşireliği, Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Hemşireliği, Halk Sağlığı Hemşireliği) devam zorunlulukları, 5 haftalık uygulamalardaki devamsızlıkları dikkate alınarak değerlendirilir.
Klinik Eğitim/ Uygulamaların Değerlendirilmesi
MADDE 16. Hemşirelik Bölümü Klinik Eğitim/Uygulamalar “ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ ÖN LİSANS VE LİSANS EĞİTİM-ÖĞRETİM VE SINAV YÖNETMELİĞİ”ne göre değerlendirilir. Değerlendirme; beceri kontrol listeleri, yapılandırılmış gözlem formları, bakım planları, vaka inceleme raporları vb. nesnel ölçüm araçları kullanılarak öğretim elemanları/mentörler tarafından yapılır ve “uygulama notu” verilir. Değerlendirmeye esas olan uygulamalar ve dersin genel geçme notuna etkisi dersin ilgili sorumlu öğretim elemanları tarafından öğrencilere uygulama başlangıcında duyurulur. Uygulama geçme notu 60’tır. Uygulama notu, uygulamayı yaptıran öğretim elemanı/larınca 100(yüz) üzerinden belirlenir. Birinci vize notunun yüzde 50 si, uygulama notunun yüzde 50 si alınarak elde edilen notun yüzde 40 ı başarı notuna eklenir.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Öğrencilerin Klinik Eğitim/Uygulamaları Sırasında Uymaları Gereken İlke ve Kurallar
Uygulama Öncesi
MADDE 17.
a- Öğrenci, ilgili dersin sorumlu öğretim elemanı/ları tarafından ilan edilen uygulama tarih ve yerlerini, uygulama yapacakları alanların özelliklerini, uygulamada kendisinden beklentileri, değerlendirme ve genel uygulama kurallarına ilişkin bilgiyi öğrenmekle yükümlüdür.
b- Öğrenci, uygulama öncesi önerilen aşıların yapıldığını belgeler ve kurumların istediği belgeleri (kan tetkikleri, iş sağlığı sertifikaları vs) temin eder.
c-Öğrenci, Bölüm Klinik Eğitim/Uygulama Komisyonu tarafından belirlenen üniformayı ve uygulama yaka kartını uygulamadan önce temin etmekle yükümlüdür.
Uygulama Sırasında
MADDE 18.
a. Öğrenci, uygulama alanında üniforma giymek ve öğrenci kimlik belgesini görülebilir şekilde takmak zorundadır.
b. Öğrenci ilan edilen yer, zaman ve sürelerde uygulama alanında bulunur. Uygulama günlerinde Hemşirelik Bölümü 1.öğretim öğrencileri 08.00-15.00 saatleri arasında, 2. öğretim öğrencileri ise 15.00-20.45 saatleri arasında uygulama alanlarında bulunur. Hastalık, kaza vb. acil hallerde öğrencinin mazereti dikkate alınarak uygulamaya alınır, ancak mazeretsiz olarak uygulamaya 15 dakikadan geç gelen öğrenciler, o gün uygulama yapmamış sayılır.
c. Öğrenci gün içinde uygulaması tamamlanmadan klinik ya da sahadan ayrılamaz. Uygulama bitiş saati öncesinde uygulama alanını terk ettiği tespit edilen öğrenciler, o gün için uygulama yapmamış sayılır.
d. Öğrenci, uygulama yaptığı alanın çalışma düzenine, disiplin ve güvenlik kurallarına uymakla yükümlüdür. Yükseköğretim Kurumları Öğrenci Disiplin Yönetmeliği klinik ya da saha uygulamaları sırasında da geçerlidir.
e. Öğrenci kendisi ve uygulama sırasında bakımından sorumlu olduğu birey ve aile için enfeksiyon riski oluşturmayacak hijyenik kurallara uymakla yükümlüdür.
f. Öğrenciler uygulamalarda bölümün belirlediği model ve renkteki üniformayı giymekle yükümlüdür. Bu üniforma, yalnızca uygulama alanında giyilmeli, temiz ve ütülü olmalı ve üzerinde bölümün belirlediği isimlikler bulunmalıdır. SBF Hemşirelik bölümü öğrencileri sol cebinde fakültenin amblemi işli olan, mavi renkte üniformayı giymekle yükümlüdürler. Saha uygulamalarında öğrenciler beyaz önlük giyerler.
g. Saçlar düzgün bir şekilde topuz yapılmalıdır. Tırnaklar temiz ve kısa olmalıdır. Saniyeli saat, alyans ve küçük küpe (sarkmayan) dışında takı/piercing takılmamalıdır. Hafif makyaj yapılabilir. Erkek öğrenciler günlük sakal tıraşı olmalıdır.
h.Ayakkabılar beyaz renkte spor ayakkabısı olmalı ve ayakkabı içine giyilen çoraplar beyaz olmalıdır. Uygulama alanı dışında kullanılan ayakkabılar uygulama sırasında giyilmemelidir, terlik giyilmemelidir.
ı. Başörtüsü takan öğrenciler; beyaz ya da forma renginde, düz, aksesuarsız, püskülsüz başörtüsü/bone takmalıdır. Üniforma üzerine giyilen hırkanın rengi beyaz olmalı, uzunluğu baseni geçmemelidir. İsteyen öğrenciler uzun kollu üniforma giyebilir. Üniforma altından uzun kollu bluz giyilmemelidir.
i. Öğrenciler uygulama süresince kendilerine ait bir stetoskop ve bir kalem bulundurmalıdır.
j.Uygulamalar sırasında hasta ya da personelin fotoğrafı, görüntüsü çekilmemeli, ses kaydı alınmamalıdır.
k. Öğrenci uygulama gereği kendisine teslim edilen araç-gereci özenle kullanarak zamanında ve eksiksiz teslim etmekle yükümlüdür.
l. Öğrenci, uygulamaları uluslararası ve ulusal bildirgeler ve mevzuatta öngörülen mesleki, etik ve yasal yükümlülükler doğrultusunda gerçekleştirir.
m. Öğrenci, yazılı ya da sözel hekim istemi alamaz.
n. Öğrenci, uygulamalarını, dersin gerektirdiği bilgi ve beceriler doğrultusunda sorumlu öğretim elemanı, öğretim elemanının olmadığı durumlarda ise ilgili birimin hemşiresi denetiminde gerçekleştirir ve kayıt eder.
o. Öğrenci uygulama sırasında öğretim elemanı ya da klinik hemşiresi olmadan, bağımsız olarak ilaç tedavisi yapamaz, hastanın beden bütünlüğüne yönelik herhangi bir girişimsel işlem (intravenöz kateter yerleştirme vb.) uygulayamaz.
ö. Öğrenci uygulama esnasında stres, kaygı ya da korkuya yol açan herhangi bir durumla karşılaştığında ya da fiziksel zarar gördüğünde, bu durumu öncelikle ilgili dersin öğretim elemanına ve uygulama alanı sorumlu hemşiresine bildirerek olayı rapor eder.
p. Öğrenci, uygulamalar sırasında uygulama alanı yetkilisi, öğretim elemanı ve hastadan izin almaksızın, ev ziyaretlerinde ise birey ve/veya aile onayı olmaksızın görsel ya da işitsel kayıt alamaz.
r. Öğrenci uygulamalar sırasında hastanın mahremiyeti ya da gizliliğini ihlal eden herhangi bir eylemde bulunamaz, kişiye özel bilgileri ifşa edemez.
s. Öğrenci, hasta ve/veya refakatçisinin dışarıdan temin edilmesi gereken herhangi bir malzeme, yiyecek, ilaç vb. ihtiyaçları için aracı olamaz.
ş. Öğrenci uygulama sırasında kliniğe ve sahaya ziyaretçi kabul edemez, uygulama yaptığı klinik ya da sahanın dışında herhangi bir yere ziyarete gidemez.
t. Öğrenci öğlen yemeği için bakımında olduğu hastasını diğer öğrenci ve/veya klinik hemşiresine teslim ederek uygulama alanından ayrılır. Hemşirelik Bölümü 1.öğretim öğrencilerinin öğlen 1 saat, II. öğretim öğrencileri ise akşam yarım saat yemek molaları vardır.
u. Öğrenciler kliniklerinin dışına (eczane, laboratuvar, hasta transferine vs) yanında hemşire olmadan gidemez.
ü. Öğrenci, klinik eğitim/uygulama sırasında ya da sonunda sorumlu öğretim elemanı tarafından istenen hemşirelik bakım planları, gözlem vb. raporlarını sorumlu öğretim elemanına teslim eder.
v. Öğrenciler uygulama yaptığı kurumun personeli ile ilişkilerinde ölçülü ve dikkatli davranmakla yükümlüdürler.
y. Öğrenciler uygulama esnasında karşılaştıkları sorunları dersin sorumlu öğretim elemanına iletirler. Sorunları hastane veya kurumda çalışan diğer meslek grupları ile çözümleme çabasına girmezler.
z. COVID-19 pandemi döneminde; uygulamalarda öğrencilerin ellerini sık sık yıkaması, maske/eldiven/siperlik gibi kişisel koruyucu önlemlere dikkat etmeleri, uygulama alanlarının pandemiye yönelik kurallarına uymaları, temas ya da hastalık halinde Hemşirelik Bölüm Başkanlığı’na bilgi vermeleri gerekmektedir.